Vrijdag 13 september 2024: De wandelstraat opnieuw

Vandaag moeten we inpakken. Het schilderij op de kamer, ‘De Dageraadspoort’, nemen we mee (als foto). We gaan opnieuw, zoals gisteren, naar de winkelwandelstraat Gedimino. Vandaag is die nagenoeg autovrij: kraampjes staan er over meer dan één kilometer. Naarmate we verder wandelen, wordt het droger en tegen de middag schijnt de zon. We wandelen vandaag tot aan het parlementsgebouw.

Kamerdecoratie: 'De Dageraadspoort'

Winkelwandelstraat Gerimino

Een beetje regen houdt de mensen niet thuis.

De nationale bibliotheek, met 'bevrijdingsbeeld'

Diana / Artemis, godin van oorlog, maar ook van licht en nieuw leven.

Wandelen richting parlementsgebouw

Ook hier veel Oekraïense vlaggen

Ingang van het parlementsgebouw

We zouden nog verder kunnen gaan, naar een groot park, het Vingispark, maar we beperken ons tot een miniparkje net over de Neris en tot een stuk wandeling langs de Neris. Bij een chocoladezaak terrassen we, met twee grote glazen gemberthee. Dan keren we terug, weer een stuk tussen de kraampjes, tot aan de kathedraal, het einde van de winkelwandelstraat. Een mooie plaats om onze midweek in Vilnius af te ronden.

De Neris

Aan de rechteroever van de Neris

Een huwelijksviering in de kathedraal

In dankbaarheid voor de voorbije dagen

 Donderdag 12 september: In duistere momenten

 Via de ‘winkelwandelstraat’ Gedimino gaan we van de kathedraal in de richting van het parlementsgebouw. We hoopten dat er geen verkeer zou zijn, maar het wandelen blijkt alleen op de stoep te kunnen. Het druppelt en aan een Douglas-winkel koop ik mij een kleine paraplu. Halfweg de laan komen we aan het KGB-museum. Twee keer staan we aan de verkeerde ingang – het lijkt wel of de KGB (de Russische Geheime Dienst) hier het leven moeilijk blijft maken. Aan de derde ingang mogen we binnen. De dame aan het loket twijfelt als wij ons aanmelden als 65+, we zien er voor haar jonger uit, maar met onze ID-kaarten kunnen we onze plusleeftijd staven. Het museum is een opeenstapeling van teksten en foto’s, op het gelijkvloers en op de eerste verdieping. We lezen vooral de titels, en beseffen: het gaat niet alleen over de Russische bezetting tijdens WO II, maar ook over de deportaties van voor de oorlog, en over de jaren na de oorlog, tot 11 maart 1990, de dag van de onafhankelijkheid van Litouwen.

Ingang van KGB-Museum

In de kelder zien we de cellen van de gevangenen, vooral partizanen in de oorlogsjaren, en strijders voor onafhankelijkheid en critici van het regime na de oorlog. De cellen zien eruit zoals ze door de KGB zijn achtergelaten. Er hangen de gedachtenissen van ‘bewoners’: joden, geestelijken, vrijheidsdenkers. De katholieke kerk was erg actief in het streven naar onafhankelijkheid, bv. de groep van de eucharistische beweging. In een cel, met geluidsdichte wanden, om het schreeuwen van gemartelden te dempen, zie je de marteltuigen. Een andere cel stond vol water, en de gevangene had één klein plekje in het midden om recht te staan, maar herhaaldelijk viel die natuurlijk. In de executiekamer zie je een (nagespeelde) executie op een scherm.

Cel met meubilair (van na de oorlog)

Ter ere van kerkelijke vrijheids-strevers

Geschenk van paus Franciscus bij zijn bezoek in 2018

Cel voor martelingen, geluidsdicht

Executiecel, met glazen vloer als eerbetoon

Executie op film

Cel voor waterfoltering

Sanitair voor gevangenen

Ter herdenking van joodse slachtoffers en gevangenen

We gaan bekomen in de kerk Filippus & Jacobus. Een kerk in barokstijl, met o.a. een fraaie preekstoel. Het wordt ook tijd voor koffie. In de vooravond maken we een wandeling en ontdekken nu pas dat het  presidentieel paleis en het park tegenover ons hotel ligt. Nu maken we een foto van de echte voorzijde, versierd met de vlaggen van zowel Litouwen als Oekraïne. Op het voorplein ligt tevens het symbool van de NATO, waarvan Litouwen nu ook lid is. Naast ons hotel ligt trouwens het Nato-gebouw van Litouwen.

Sint-Filippus en Jacobuskerk

Barokke binnenzijde met preekstoel

Presidentiële residentie, met Nato-symbool, en vlaggen van Litouwen (links) en Oekraïne (rechts)

Elia (afbeelding in restaurant)

Voorzijde van ons hotel

Nato-gebouw naast het hotel

Ingang van het hotel

Receptie

Hall

Spiegel-selfie

 Woensdag 11 september 2024: De berg op, voorbij de poort

Vandaag gaan we oostwaarts. Doordat Vilnius omringd wordt door heuvels, heb je vanuit meerdere hoeken een mooi uitzicht op het centrum. De drie kruisen op de Drie Kruisenheuvel, die we gisteren zagen vanuit het Kasteel, willen we bereiken. We lopen langs de rivier Vilnia tot waar die uitmondt in de Neris, Daar gaan we richting de heuvel, tot aan een trap, die het stijgen vergemakkelijkt. Het is voor mij halfweg even op adem komen, een goede gelegenheid om foto’s te maken. De kruisen zijn volgens de legende in de 17^de eeuw neergezet ter nagedachtenis aan zeven monniken die met vastgebonden handen en voeten van de heuvel waren geworpen door ‘heidenen’. Of ging het om de twaalf eerste volgelingen van Sint-Franciscus die werden gedood, zoals het opschrift vermeldt? De oorspronkelijke houten kruisen zijn gebulldozerd door de Sovjets. Nu zijn ze in beton. Boven hebben we uitzicht op o.a. de Kasteeltoren en op de kerk met de roze torens.

Rond het middaguur is het rustig op de klim.

Na elke bocht een nieuwe trap...

Het doel is in zicht.

De drie kruisen

Aan de achterzijde

Met mooi panorama

Zicht op o.a. kerk met roze torens.

Zicht op de Kasteeltoren

Kruisen aan voorzijde

Met dubbel opschrift over de oorsprong

Bij het afdalen bemerken we een cirkel van stenen. Het lijkt wel een heksenkring. Als we het infobord erbij gaan lezen, komt een dame op ons af. Ze presenteert ons een noot of rozijn. Zij gaat in op de vragen die wij haar stellen: zij is een ‘priesteres’; bij de cirkel komen mensen om te bidden, vieren, zingen, mediteren. De vier elementen zijn aanwezig: water, vuur, lucht, aarde. Die plek zou meer dan 600 jaar oud zijn en liggen in de versterkte oude stad, die later verwoest werd, en vervangen door het huidige centrum, op basis van de droom die Gediminas had ontvangen (zie bericht van dinsdag).

 

De cirkel van stenen

'Priesteres' en behoedster bij het vuur

Uitleg, bij het vuur en het water

Daarna wandelen we verder oostwaarts, richting Sint-Petrus-en-Pauluskerk. We komen onverwacht voorbij het huis van de Litouwse pauselijke nuntius. Vooraan staat er een beeld van Johannes-Paulus II. De kerk verderop is binnen één en al barok: het krioelt er van de fantasierijke koppen, bloemen, bomen, sierlijke vormen. Er zijn zo’n 2000 mensengezichten. Opmerkelijk zijn bovendien de preekstoel en het schip (de boot) in het midden van het schip van de kerk. Symbool van de reizen die Petrus en Paulus ondernamen om het evangelie uit te dragen?

 

Gebouw van nuntius, met beeld van Johannes-Paulus II

Kerk van Sint-Petrus en Sint-Paulus

Ultra-barok interieur

Preekstoel met gouden versieringen

De bekering van Sint-Paulus

Tel de bloem- en andere versieringen

Drie van de 2000 gezichten

Schip in midden van de kerk

Vervaardigd uit kleine stukjes glas

 Na de middagpauze gaan we richting Stadhuisplein. Maandagavond zagen we het stadhuis verlicht. Toen was het prachtig. Overdag heeft het minder uitstraling. We komen aan twee orthodoxe kerken. In de ‘Avondmaalskerk’ gaan we binnen. Dan zijn we dicht bij de Dageraadspoort, de enige nog bestaande verdedigingspoort van het oude Vilnius. Aan de binnenzijde is er boven de poort een kapel ter ere van Maria, moeder van barmhartigheid. Aan de buitenzijde vallen de schietgaten op. We hebben meer dan 11000 stappen gedaan. We hebben ons avondeten verdiend. Het regent lichtjes, maar op een overdekt terras is het nog goed zitten. We kiezen voor kabeljauw en steppegras met groenten. Met een gemberthee en Green 999 ronden we de maaltijd af.

 

Vanuit stadsplein, zicht op meerdere kerken

Stadhuis, neoclassicistisch

Orthodoxe kerk 'Laatste Avondmaal'

Iconostase

Dageraadspoort, ingang buitenzijde

Dageraadspoort, binnenzijde, met kapel

Even poseren

Rik is nog te klein