In dankbaarheid

Dinsdag 3 november

Wat doe je op je laatste dag in India? We gaan naar een tempel! Een heel bijzondere. De tempel nabij Vengalamma  Cheruvu. Zeven jaar geleden heeft Madeleine er een hindoepriester ontmoet met heel veel spirituele kracht. Ze zag hem ooit mensen behandelen die bezeten waren. Aan hem had ze gevraagd om de naam van onze ouders te smeden in de poort van de tempel. Nu was zij benieuwd om te zien of die tempel en die poort er nog waren. Het is niet zo ver van Puttaparthi. We gaan er met de riksja naartoe en die moet gas geven in de bergop. Het is een tempel die je niet kan zien vanaf de weg. De laatste 100 meter over een zand- en rotsweg doen we te voet. De tempel staat er nog, hij heeft zelfs echte muren gekregen. De poort is dicht … en de namen van onze ouders staan er nog op: Gertruda en Michel. Zij hebben hier een monumentje! Daar heeft hun dochter voor gezorgd.

 

De tempel is toegewijd aan de slangengod - de slang die er vroeger zat is nu weg. Vooral vrouwen komen hier offeren en bidden: zij laten hier sari’s achter en armbanden, vooral als ze ouder worden en willen sterven. Zij vragen dan om voor hun man te mogen sterven: weduwen hebben het immers moeilijker dan weduwnaren in India. Weduwen mogen bv. geen nieuwe relatie aangaan, moeten een witte sari dragen, en geen ring meer aan hun voeten, en ook hun erfrechten zijn beperkter. Er hangen hier heel veel sari’s en armbanden: de positie van de vrouw in India is dus verre van ideaal.

In de avond nemen we afscheid van Puttuparthi. Madeleine en Sabitha gaan naar de gebedsruimte van Sathya Sai Baba, om bij zijn graf te groeten en te danken. Ik heb een fiets gehuurd en ga nog even op fotoshoot: om foto’s te nemen van een aantal Baba-teksten die langs de weg staan en van een aantal instellingen die onder zijn impuls zijn ontstaan, o.a. een school, een sportcentrum, een internaat, een muziekacademie. Ik moet hier links rijden, maar dat valt mee.

Straks nemen wij de taxi naar de luchthaven van Bangalore. Sabitha gaat dan met de nachtbus naar Nellore. Voor haar is de maand te snel voorbij. Madeleine en ik vliegen richting België, met een tussenlanding in Frankfurt. We zorgen ervoor dat we tegen middernacht in de luchthaven zijn. Om kwart voor vier beginnen de vluchten van eerst bijna tien uur en dan nog één uur. Maar door de tijdsverschillen is het pas middag als we in Brussel aankomen.

Met heel veel dankbaarheid mag ik terugblikken op deze Indiareis.

Ik ben Sabitha dankbaar … Zij heeft als een goede moeder voor ons gezorgd, bv. dat wij altijd voor ons eetbaar voedsel (niet op zijn Indisch gekruid) hadden. Zij was de gids die verschillende Indische talen spreekt en begrijpt en het dan voor ons in het Engels omzette. Zij heeft mij gestimuleerd om zowel de plaatsen van mijn eigen geloof als die van het hare te bezoeken. Zij is een overtuigde hindoe, een model van geloof. En daarenboven heel een-makend. ‘Als je je eigen geloof goed beleeft, dan ben je een getuige voor anderen’, dat is haar visie.
Ik ben Madeleine dankbaar … Ik heb nog meer haar kwaliteiten gezien: ik mag blij zijn om zulk een zus te hebben. Zij is verstandig (dat zei trouwens ook de vogelman) en haar ideeën en belevingen zijn een stimulans voor mij. Zij kan tegelijk mensen heel nabij zijn en het toch luchtig houden, zij is al even emotioneel als ik maar de vreugde en de lach komen altijd terug. En ook zij is gelovig, anders dan ik en anders dan Sabitha, maar haar geloof zit in heel haar zijn en Swami heeft haar leven een diepe spirit en energie geschonken. Ik mag er voor haar 100% zijn, met mijn geloof, met mijn manier van doen en met mijn levenskeuze.

India was voor mij heel anders dan ik had gedacht. India … het geeft je inderdaad een cultuurshock …: het werd hoogtijd dat ik dat prachtige land en hun eigen cultuur een beetje leerde kennen. Het is nu voor mij geen ‘arm’ land meer, maar een land dat mij heeft verrijkt en waarvan ik zal blijven houden.

 

 

De zandweg naar de tempel

 

Sari's (rechts) en armbanden (boven en tegen voorzijde) hangen in de tempel.

 

Rik en Madeleine bij de poort met de namen van hun ouders.

 

De kleine tempel van Vengalamma Cheruvu.

 

Ingangspoort van Puttaparthi,

met bovenaan het schild van de ashram.

 

De wijsheden van Sathya Sai Baba

hangen er ook in het Nederlands.

 

Sporthal gebouwd onder impuls van Sai Baba.

 

Met nieuwe verwondering en bewondering

Maandag 2  november

Het einde van onze Indiareis nadert. Nog één keer een volledige nacht in  India. Deze middag bracht de huisbewaker de ‘vogelman’ naar het appartement: we hadden hem zaterdag niet op de markt gezien, nu was hij op ronde door Puttaparthi. De man heeft een parkiet bij en die parkiet krijgt de opdracht om een pakketje kaarten te kiezen uit een reeks. Ik ben de eerste voor wie de parkiet kaarten moet oppikken. De man bekijkt de kaarten, en zegt dan een aantal dingen over mij. Hij slaagt erin om mijzelf te beschrijven op een wijze waarin ik mij direct herken: ik ben iemand die luistert en dan nadenkt (ik was nog maar net binnen – toen hij er al was - en hij kon dat al zien), ik houd sommige dingen liever voor mij, ik zeg de dingen waarin ik geloof éénmaal en daar houd ik het bij, er is iemand in mijn leven die erg jaloers op mij is maar die kan mij geen schade doen, enz. Daarna haalde hij er nog drie kaarten uit, en het waren drie ‘religieuze kaarten’: “De olifantgod die je intelligentie voedt, Vishnu die je doet scheppen, Jezus die ten hemel stijgt en die in jouw hart is.” Hij gaf mij ook dingen aan om verder over na te denken en adviseerde mij om geen zwart te dragen. Daarna koos de parkiet kaarten voor Madeleine, voor Sabitha, voor de vrouw van de huisbewaarder. Ook voor mijn broer Guido liet Madeleine kaarten oppikken. Het eerste wat de man over Guido zei was hij dat hij in de politieke sfeer zat (en dat klopt dus). Ook andere dingen over hem klopten. Spijtig genoeg hadden we geen foto van Guido bij, anders had hij meer kunnen zeggen. Maar hij zei wel nog dat Guido nu bekommerd was om ons! (En daar waren we allebei blij om … het was een bevestiging van ons aanvoelen.)

De uitspraken van die vogelman over elke persoon zijn geen goedkope horoscoop. Daar zit een hele psychologie, mensenkennis, intuïtie achter. Waar had hij die kennis vandaan? Hij had het geleerd van zijn vader en grootvader. Het was al meerdere generaties het beroep van zijn familie. Zijn zoon zou het niet verderzetten, maar hij zou het doorgeven aan iemand anders in de familie. En de parkiet? Die was ook al van in de tijd van zijn grootvader. Zo’n vogel kan 100 jaar worden. Aan deze zag je de hoge leeftijd: hij had niet echt een staart meer. De vogelman zelf was bovendien ongeletterd: kon lezen noch schrijven, ook al gebruikte hij een boek met tabellen. Het is om stil van te worden: met in onze ogen primitieve middelen wordt aan mensen geleerd om goed naar zichzelf te kijken. Ook dat is Indische cultuur.

We zijn vandaag bovendien uitgenodigd om te gaan lunchen bij de zoon van Bhagama, één van de vrouwen die ons gisteren vergezelde en die deze nacht bij één van haar zonen heeft verbleven. Daar heeft zij eten gemaakt voor ons. Zoon Venki haalt mij af met zijn motor. Madeleine gaat met Bhagama in de riksja. Zij kent deze mensen al langer en ziet ook de andere zoon, Seicho, weer – op zijn bruiloft zeven jaar geleden was Madeleine te gast. Hij is intussen vader van twee kinderen en stelt het goed met zijn vrouw. Hun huwelijk is trouwens niet ‘gearrangeerd’ door de ouders. Op heel jonge leeftijd zijn ze op elkaar verliefd geworden, wat toen tot grote conflicten met zijn en haar ouders leidde, maar ze hebben volgehouden in hun relatie en zijn met elkaar mogen trouwen. Zij zijn op vele vlakken een uitzondering in India.

Tegen de avond komen we in de buurt van de begraafplaats van de ouders van Sathya Sai Baba. Ze hebben een mooi grafmonument in Puttaparthi. Maar bij hun begrafenis is zoon Sathya afwezig gebleven. Het zat blijkbaar niet goed tussen hem en zijn ouders … Dat komt dus in de beste families voor! En, zoals ik zaterdag las in het museum: je kan je ouders niet zelf kiezen, maar dat is geen reden om hun ouderschap niet te waarderen. Zeker niet als ze gestorven zijn. Op deze Allerzielendag brengt het mij tot waardering van mijn ouders. Zij zijn met ons meegereisd … en hebben ook gezien, wat ik hier zie en wat Madeleine ooit tot hier heeft gebracht.

 

De vogelman en de parkiet

 

De parkiet kiest kaarten voor Madeleine.

 

Op de moto met Venki naar zijn  huis

 

Madeleine, Seicho, Venki, Bhagama

 

Met Rik (nog in zwart shirt)

 

De graven van de ouders van Sathya Sai Baba

 

Het grafmonument

 

Bij de god van de limoenen en bij de apen

Zondag 1 november

In Kateswara Konda bevindt zich een kleine, oude tempel, er zijn apen en er zijn trappen: voldoende redenen om daar op bezoek te gaan. Amachi, de vrouw van de huisbewaarder, gaat mee en ook Bhagama, een oude bekende van Madeleine, die vroeger in Puttaparthi woonde en die we onderweg oppikken in haar dorp. Wij zijn met vijf passagiers en daarom rijden we in een grotere taxi, een ‘cap’, een stevige Tata met (minstens) zeven zitplaatsen. Het is een rit van zo’n 90 km, in erg landelijk gebied. De ossenkarren en de geiten komen ons herhaaldelijk tegen. Als we aankomen tegen elf uur is er een huwelijk geweest en zijn de ‘gewone diensten’ bezig. Hier zijn geen hindoepriesters (uit de kaste van de Brahmanen), maar er is al gedurende meerdere generaties een familie die het op zich neemt om de taken van de priesters te vervullen: zij nemen de offergaven aan, plaatsen ze bij de godheid, doen de ceremonie met vuur, delen gezegend water uit.

Heel bijzonder is hier de wijze waarop je hier een wens kan doen voor Shiva: je geeft een limoen af, de ‘priester’ legt die op het hoofd van de godheid, de persoon met de wens gaat op de grond zitten voor het heiligdom en wacht … tot de limoen valt. Dan zal de wens in vervulling gaan. Toen Sabitha er zat duurde het heel lang voor de limoen viel, toen paste ze haar wens aan … en de limoen rolde van het hoofd. Heel fijn was ook de aanwezigheid van een trommelaar en zanger. Hij was ‘de organist’ van dienst! Hij trommelde en zong aangepaste liederen, in het Telehoe, tot de godheid, opdat er zegen zou komen over de wensen van de persoon die daar nu zat.

Daarna gingen Madeleine, Bhagama en ik de trappen op, tot bij een grot in de heuvels. Daar hebben wellicht ooit ‘sanyasins’ verbleven (zij nemen afstand van de wereld en gaan leven in soberheid en meditatie). Er is een tunnel in de heuvel over zo’n 15 km, maar die mag je alleen in groep doorlopen en doorkruipen. Wij kunnen wel tot bij de godheid komen voor wie aan het begin van de tunnel een eredienst gebeurt, ook door een vervang-priester. Op de terugweg naar onder houden Madeleine en Bhagama halt om de apen te voederen. Zij hebben voor hen bananen meegebracht.

In de vooravond gaan we terrassen op het dak van het hotel waar ik verblijf. We worden er opnieuw omringd door apen. We mogen ze daar niet voederen, want de terrasbediende ziet die beestjes daar liever niet. Hij heeft een stok voor ze klaarstaan. Maar de apen zijn slim: als de man weg is, komen ze weer kijken.

 

Bij de tempel, met trommelaar.

 

Een vrouw zit voor het heiligdom, met haar wens,

hopend dat de limoen valt.

 

Plaatselijke trommelaar en zanger,

ondersteunt de eredienst.

 

Godheid,met een limoen op het hoofd,

bedienaar wacht.

 

De bedienaar in de grot slaat een kokosnoot stuk.

 

In deze grot hebben wellicht hindoe-kluizenaars gewoond.

 

Bananen voederen aan de apen.

 

Deze aap grijpt de bananen met zijn twee handen vast.

 

Zijn hoofd kaal laten scheren bij het heiligdom:

een bereidheid om zichzelf te ontdoen van egoïsme.

 

Bhagama, Madeleine, Sabitha, Amachi,

achter hen de tempel.

 

 

Moederaap met jong op het terras.

 

Met thee en vers fruitsap op het dakterras.