Priester Rik: Wonden van Berlijn

Woensdag 7 juni

Checkpoint Charlie

Checkpoint Charlie was de derde van de grensposten in Berlijn, vandaar dat hij vanuit de derde letter van het Engelse spellingalfabet zo werd genoemd (na Alpha en Bravo). Het was voor buitenlanders de enige overgang van West naar Oost. Sinds 1986, even voor de val van de muur op 9 november 1989, is er een Muurmuseum, over de geschiedenis van de Muur en een aantal verwante thema’s. Het museum is niet zo modern en de bewegwijzering is onduidelijk, zodat drie van ons te vroeg rond zijn en bv. Gandhi niet gezien hebben. Meest interessant zijn de toestellen die de inventiviteit van de Oost-Duitsers onderstrepen, hoe een aantal ondergronds, gecamoufleerd of via de lucht aan de andere kant kon geraken. Als wij buitenkomen brengt de Zimmerstrasse ons bij buitententoonstellingen: van een stukje muur enerzijds en van enkele honderden meters muur anderzijds, waar tevens de geschiedenis is uitgewerkt van Berlijn van 1933 tot 1945., onder de naam ‘Topografie van de terreur’.

Holocaustmonument

Richting Brandenburger Tor komen we voorbij het Monument ter nagedachtenis van de vermoorde joden. Het is een stenen woud, van betonnen blokken, van 20 cm hoog tot soms wel 5 meter. Je kan er niet met twee naast elkaar tussendoor: je bent er als het ware opgesloten en je moet je eigen weg gaan. Kinderen spelen en lachen er, maar de echte betekenis komt pas aan het licht als je in het ondergronds museum bent: in het plafond zie je de blokken uitsteken. De 2711 blokken zijn de graven van 6 miljoen joden. Het is heel stil in het museum: je wordt geconfronteerd met individuele geschiedenissen, bv. van een moeder die vertelt hoe zij haar zoon van bijna twaalf bij de min-twaalfjarigen liet plaatsen, zodat hij niet naar het werkkamp moest, maar later verneemt ze dat hij met de andere kinderen en de oude mensen onmiddellijk werd vergast.

Unter den Linden

Het oude Oost-Berlijn staat het nu vol met moderne hoogbouw en met chique ambassades (o.a. de Russische). Het geeft een geweldig gevoel van bevrijding om bij de Brandenburger Tor te staan: het symbool van de hereniging na de val van de Muur. Tevoren lag de poort op de grens tussen Oost en West, aan de Oostzijde. Daar voel je nog de feestvreugde, daar maakt bijna iedereen een selfie met de Tor op de achtergrond. Wij maken er gewone foto’s en gaan lunchen in een eetgelegenheid, die tot onze verrassing ook een locatie is voor ZDF2. We keren terug langs de Lindenlaan, en gaan naar het Rijksdaggebouw, met zijn nieuwe glazen koepel. Het is de vergaderplaats van het Duits parlement (sinds de val van de Muur). Wij wandelen over het groene plein tot in beeldentuin en een klokkentoren. Het geeft ruimte en het lucht op van op adem te kunnen komen na de zware confrontaties van deze dag.