De markt van de wereldgodsdiensten

Zaterdag 31 oktober

Deze morgen het paswoord voor internet ontvangen, maar toen lag het internet hier stil. Om maar te zeggen dat de techniek ook hier niet altijd werkt. Intussen ben ik naar het Sri Sathya Sai Baba Museum geweest. Drie verdiepingen: op het gelijkvloers weergaven van alle grote godsdiensten. Ik keek natuurlijk vooral naar hoe het christendom is voorgesteld. Er stond alvast een mooie samenvatting van het leven van Jezus. De boodschap van het christendom werd samengebracht in ‘de acht zaligsprekingen’ (het evangelie van dit weekend!) en in ‘Bemin God en de naaste als jezelf’. Voorts een aantal prenten over het leven van Jezus en een verzameling van Bijbels, in verschillende talen (ook de Nederlandse versie): ze liggen er dichtgebonden! Je kan ze dus niet openen … of meenemen … om veiligheidsredenen natuurlijk. Maar tegelijk is de Bijbel daardoor een ‘gesloten boek’. Op een tafeltje staan enkele liturgische voorwerpen: kelken, een kleine monstrans, kruisbeelden, … Over de levende kerk zag ik er dus niets: noch in haar liturgische samenkomsten en haar band met het leven, noch in haar maatschappelijke dienstbaarheid, noch in haar gemeenschap zijn. Op een ander verdiep in de tentoonstelling stond nog iets over Sint-Jan van het Kruis en Teresia van Avila, en kon je de boodschappen van Onze-Lieve-Vrouw van Fatima lezen. Als je dat ziet over je eigen godsdienst, weet je dat je ook de voorstellingen van de andere godsdiensten met de nodige omzichtigheid moet bekijken.

De tweede verdieping ging over Sathya Sai Baba. Ik had een historischer overzicht verwacht. Er werd vooral een band gelegd met ‘voorgangers’ van Sai Baba, belangrijke hindoe-denkers, en met een aantal hindoe-goden. In de rangschikking van de goden staat Sai Baba onder Shiva en zijn verschijningsvormen (Brahman en Vishnu staan bovenaan), in zoverre ik het goed verstaan heb. Dan eindigt de rangschikking. Waar plaatsen zij Jezus of de grote profeten? De ouders van Sai Baba staan op dat verdiep eveneens in beeld, met de tekst erbij: ‘Een moeder is als je dharma: een moeder kan je niet kiezen, je vrouw wel’. Hoe waar ook, voor vele Indiërs is dit niet het geval, hun huwelijken worden door de ouders geregeld.

Op de terugweg houd ik even halt bij de meditatieboom. Ik zie er tot mijn vreugde enkele Indiërs kaarsrecht zitten, in yogahouding, de ogen dicht. Daar mag ik foto’s maken en mij aansluiten.

Het is zaterdagmarkt in Puttaparthi. We gaan ernaartoe, om fruit te kopen en in de hoop dat er een ‘vogelman’ is die kaarten over de toekomst aanbiedt. Er is er geen op de markt. Wellicht zijn zij in de buurten waar huwelijken plaatsvinden. Dit is immers de tijd om te trouwen in India. In de straat hoorden we deze morgen al de huwelijksmuziek en van een van de huwelijken mocht ik foto’s maken.

 

Het Sathya Sai Baba Museum, bij de ingang.

 

Biddende Indiërs onder de banyan-meditatieboom.

 

Bruidegom en bruid, met bloemen behangen,

en zij met vele armbanden.

 

Bedelvrouwen op post bij het huwelijk:

zij mogen straks delen in de feestvreugde.

 

Madeleine en Sabitha kopen fruit op de markt.

 

En ook andere vrouwen zijn aan het kopen.

 

Aan het strand van de Indische Oceaan

Vrijdag 30 oktober

Onze laatste dag in het residentiële park van Chowara, een kustdorp. Dankzij Vincent zijn we hier beland in een ‘ressort’ dat alles heeft voor een vakantiekuur, zowel spiritueel, als fysisch. Er is hier een yogaruimte, maar ook fitness-voorziening, een meditatieruimte, maar ook tand- en lichaamsverzorging, en massages, in de ayervedische stijl. Straks nemen wij het vliegtuig, daarom blijven wij vandaag in en rond het hotel.

Op de middag mogen wij gaan luisteren naar een Duits koor. Zij zijn hier door de contacten van father Vincent met een aantal parochies in Duitsland. Zij geven een aperitiefconcertje voor het personeel van het hotel. Thomas is de dirigent en hij heeft met Madeleine een hele babbel gehouden, vandaar dat wij zijn uitgenodigd. Het valt ons op hoe het personeel ‘gescheiden’ plaatsen inneemt: de vrouwen en de mannen apart.

Madeleine en Sabitha gaan na de lunch het strand op, met hun voeten tot in de zee. Ik ga zwemmen in een van de zwembaden van het hotel en leg mij op een strandstoel bij een palmboom. De badmeester is blij dat hij mij van alles kan voorzien, want op twee dames na is er niemand. Ik lees er een leuk artikel, in de Engelse ‘The Hindu Times’, over twee koeien die met elkaar in gesprek zijn over het doel van hun bestaan. Zegt de ene tegen de andere: ‘Wij zijn er niet voor de melk, maar om de straten zuiver te houden … van plastiek bv.’ De andere koe heeft daar toch vragen bij en krijgt een hele uitleg. De eerste antwoordt dan plots: ‘Kijk uit, je trapt bijna in iets wat iemand van ons heeft achtergelaten’.

Intussen zijn we geland in Bangalore en met de taxi tot Puttaparthi gereisd, en is het middernacht voorbij. Het paswoord voor internet is niet gekend door de nachtpost.. Het verslag op de blog plaatsen zal dus voor morgenvroeg zijn.

 

Met velen samen wordt het visnet opgehaald.

 

Er is werk voor velen en ieder kent zijn plaats.

 

Aperitiefconcert door een Duits 'federatiekoor'

(of van de 'pastorale eenheid'?).

 

Thomas en enkele koorleden,

zingen o.a. een lied om zegening.

 

De prinsessen van het ressort.

 

Reigers aan het strand.

 

De strandkerk.

 

Binnenzijde van de strandkerk,

met zitplaatsen op de vloer en voor blote voeten.

 

 

In het uiterste puntje van Zuid-Indië

Donderdag 29 oktober

Met een taxichauffeur, en tevens catechist van Vincent, gaan we naar Kanyakumari, vroeger gekend als ‘Kaap Comorin’. Het is een lange rit van zo’n 90 km en we zijn er rond de middag. Een bekende plaats is ‘Vivekananda Rock Memorial’, opgericht ter ere van Swami Vivekananda, een groot Indische filosoof. Hij was namens India aanwezig op het Religieus Wereldcongres in Chicago in 1893. Alvorens naar daar te vertrekken, mediteerde hij drie dagen op de rots, een tweehonderdtal meters in de zee. Hij was de eerste die op wereldniveau de vedanta, de filosofie van de veda’s uit het hindoeïsme, verspreidde. Dienstbaarheid aan de mens, in het bijzonder aan de arme van de laagste kaste, ging voor hem samen met dienstbaarheid aan God.

We varen naar de rots met een boot. Van de buitenzijden mag je foto’s maken. Het monument bestaat uit twee ‘mandapams’: een heiligdom ter ere van Vivekananda, met daarin zijn beeld en een meditatieruimte; een heiligdom ter ere van de godin Parvati, wiens voetafdruk in de rots staat, als zij de hand vraagt van Shiva.
Op deze plek komen drie oceanen samen: de Golf van Bengalen, de Indische Oceaan en de Arabische Zee. Op de kruising van die wateren zijn de assen uitgestrooid van Mahatma Gandhi. Voor hem staat er een monument bij de Kumari Amman Temple, een gebouw uit de 8ste eeuw, maar in middagpauze op dat moment. Madeleine en Sabitha gaan even met hun voeten de zee in op deze bijzondere plek.
Een andere oude tempel is de Suchindram Tempel, 13 km verder. Het is een tempel met een beeld van de hindoe-drieëenheid Brahma, Vishnu en Shiva (Maheswara). De tempel is meer dan 1300 jaar oud. De buitenzijde is één groot beeldhouwwerk, op basis van een mengsel met zeezout. Meer dan 1000 pilaren ondersteunen de tempel en een lange gang was vroeger de danszaal, rondom verlicht door kaarsjes die op elke zuil in de handen van een vrouwenfiguur werden geplaatst. Heel bijzonder zijn de zingende pilaren: gemaakt uit graniet, maar allen een verschillende toon aangevend. Als je erop slaat, kan je een melodie spelen, en één pilaar geeft het geluid van de drum. Een zes meter hoog beeld van de aapgod Hanneman oogt indrukwekkend.
Wij zijn blij dat we de tempel mogen bezoeken, een tempelgids geeft uitleg en maakt voor ons muziek op de zuilen. Mannen mogen er niet volledig gekleed binnen, maar slechts in bloot bovenlijf. Zo wil het de traditie: dat mannen er aanwezig zijn in de klassieke hindoekledij. Ik mag dus ook even, zoals de echte hindoepriesters, met bloot bovenlijf in de tempel zijn!
In de buurt van de tempel is een water, met in het midden een andere ‘mandapam’, waar huwelijken worden gesloten en waar bij feesten de godenbeelden worden uitgestald. Nu heeft dat water een alround-functie: vrouwen doen er de was, jongeren zwemmen er en anderen nemen er een bad en wassen er zichzelf.

 

Veilig op weg naar de rots, met zwemvest voor iedereen

(Indiërs kunnen doorgaans niet zwemmen).

 

Vivekananda Rots Monument

 

Op de trappen

 

De twee 'mandapams': het lage voor de godin Parvati,

het hoge voor Swami Vivekananda.

 

Met de voeten op het snijpunt van drie oceanen.

 

Buitenzijde Suchindram tempel, 1300 jaar oud

 

'Mandapam' in het water bij Suchindram tempel

 

Ook jongeren wassen zich in het water.

Kerala van dichterbij

Woensdag 28 oktober

 

Father Vincent gaat met ons op tocht doorheen zijn streek. Een heel eind rijden we op de kustweg die de staat Kerala scheidt van Tamil-Nadu: rechts ligt Tamil-Nadu, links Kerala. We houden halt bij de Sint-Antoniuskerk, de eerste parochie waar Vincent priester was. Een kerk in Indische stijl, met maar enkele stoelen, want de gelovigen zitten op de grond, en fresco’s en glasramen ademen een Indische sfeer. Voor de kerk is er die dag een medische hulpdienst, met geneesmiddelen. Naast de kerk een bejaardenhuis, gerund door de zusters van Moeder Teresa. Wij rijden verder, tot bij een andere parochie waar Vincent priester was. We zien er een zuster die lesgeeft in de school, gebouwd op zijn initiatief. Juist één week geleden, op 20 oktober, stierf de vader van Vincent, op bijna 91-jarige leeftijd. Wij gaan langs bij zijn graf: hij ligt begraven naast zijn moeder. ‘De ziel van de rechtvaardige rust in de hand van God’, lezen we op het gedachtenisprentje. Bij het graf horen we kindergezang: in de school ‘Moeder Teresa’ is er ergens zangles. Wij gaan luisteren en we kunnen zelfs meezingen, ook al is het in de taal van Kerala, het Malayaham.

Dan gaan we even langs bij de familie van Vincent, in het ouderlijk huis waar zijn vader leefde, bij de zus van Vincent. Ook een broer en schoonbroer zijn er, en twee kleinkinderen van hen. We ervaren er de gastvrijheid van Indië: zij waren niet op de hoogte van onze komst, maar halen alle fruit tevoorschijn dat in hun tuin groeit. We drinken eerst een kokosnoot leeg en daarna schrapen we er de kokos uit. Dan zijn er voor ons appels gesneden en krijgen we bananen, met een keuze tussen gele en rode – die smaken een beetje zoeter. Er zijn dan nog koffie, koekjes en gegrilde bananenschijfjes (chips). Deze mensen spreken geen Engels, maar zij genieten ervan dat zij ons een groot plezier doen.

Hoofddoel van vandaag was de tocht naar het pelgrimskruis van Kurisumala. Pater John-Baptist Wouters, Karmeliet uit Bouwel, heeft ooit een houten kruis op een berg aangebracht, waar hij graag naartoe ging voor de stilte, en stilaan is dat een bedevaartplaats geworden. Nu is dat kruis vervangen door een steviger, groot kruis. Honderdduizenden beklimmen nu jaarlijks die berg, om er te gaan bidden, zowel christenen, als moslims, als hindoes. Father Vincent is de verantwoordelijke voor die bedevaartplaats en hij wil die verder uitbouwen met een kapel, met driefasige elektrische bedrading en met wateraanvoer tot boven. Madeleine geeft hem het advies om op de weg naar boven trappen aan te brengen, naar het model van Tirupati. Vincent gaat daar volgende week eens kijken!

Daarna is het ook voor Vincent een ontdekkingsreis naar plaatsen waar hij anders niet komt. Hij rijdt naar een stuwdam en bezoekt er met ons een aquarium, met vooral exotische vissen. Daarna brengt hij ons bij een opvangcentrum voor gewonde olifanten. Wij mogen er de olifanten lijf aan lijf bewonderen. Voor Sabitha is het een gelegenheid om te spreken over Ganesja, de olifantgod: hij kan zo goed luisteren als een olifant (een olifant heeft niet voor niets grote oren), hij heeft een olifantengeheugen (wat je een olifant eenmaal aanleert onthoudt hij voor altijd) en hij is heel slim (een olifant leer je heel gemakkelijk iets aan). Weer een godsvoorstelling die wat dichterbij is gekomen.

 

 

Glasraam, met moeder Teresa.

Sint-Antoniuskerk, voorzijde.

 

In gesprek met een zuster-leerkracht.

 

Eerste steen, met de naam van father Vincent Peter.

 

Graf van de ouders van father Vincent.

Zangles, meisjes vooraan, jongens achteraan,

maar het is gemengd!

 

 

Broer en neef van father Vincent.

 

Pater John-Baptist Wouters, stichter van de bedevaartplaats.

 

Op weg naar het kruis van Kurisumala.

 

Het kruis bovenop de berg, juist uit de mist.

 

Bij de stuwdam.

 

Wat een lieve olifant!

Een vlucht tot helemaal in het Zuiden

Dinsdag 27 oktober

We zeggen vaarwel aan het stofferige Hyderabad. Onderweg naar de luchthaven rijdt de taxi nog eens door de wijk waar Madeleine vroeger ooit fietste, in de dagen dat een dochter van Sabitha er woonde. Dat fietsen zou nu heel moeilijk zijn: vele gewone huizen zijn verdwenen en hebben plaats gemaakt voor buildings van twintig verdiepingen en het verkeer is er druk. In de luchthaven valt op dat de eerste versieringen zijn aangebracht voor Divali, het hindoefeest van het licht dat over twee weken doorgaat. Voor Sabitha wordt het de eerste keer dat zij in een vliegtuig zit. Zij heeft vertrouwen. Zij bewondert in de lucht vooral het wolkenspel.

Ons reisdoel is de staat Kerala, met tussenstop in Chennai, een dubbele vlucht van telkens zo'n 600 km. We worden in Trivandrum opgewacht door priester Vincent, die ik ken vanuit Zonhoven, vanuit zijn contact met de familie Wouters. Hij neemt ons onmiddellijk mee naar het klooster van de Karmelieten. Zij hebben een grote bijdrage geleverd aan de christelijke kerk in de streek. Als we in de sacramentskapel binnengaan, krijgen wij al een eerste teken van leven in deze geloofsgemeenschap: binnenin zitten een tiental mensen persoonlijk te bidden, en het is een wissel van komende en gaande gelovigen. Blijkbaar is dat daar gans de dag zo! Vincent brengt ons ook in een ondergrondse crypte, waar de paters begraven werden tot een twintig jaren terug. Vele Vlaamse paters liggen er: zij behoorden tot de ‘Vlaamse’ provincie, maar werkten tot hun dood in India.

We logeren aan de kust en morgen gaan we met father Vincent de berg op, naar zijn internationaal pelgrimskruis.

 

Divali-versiering in de luchthaven.

 

Madeleine en Sabitha voor de vlucht, in Hyderabad.

 

Aankomst in Trivandrum.

 

Kapel van altijddurende aanbidding:

het is er bijna letterlijk zo.

 

Grafstenen van paters uit Karmelprovincie 'Vlaanderen'.

 

Ingang van de begraafcrypte van de paters Karmelieten in Trivandrum.

 

 

De schoonheid en kracht van de Qutb Shahi sultans

Maandag 26 oktober

De stad Hyderabad toonde ons vandaag de mooiste overblijfselen van zijn geschiedenis. Het Golcondafort dateert uit de tijd van de Qutb Shahi-dynastieën (1507-1687). Het was de hoofdstad van de streek, tot vanaf 1591 een nieuwe hoofdstad werd gekozen in Hayderabad. Het gebied heeft de grootte van een kleine stad, volledig ommuurd over een lengte van bijna 10 km. Helemaal in de hoogte lagen de koninklijke vertrekken van de sultan. Er was een uitgekiende voorziening voor water en voor voedsel. Als de wachter bij de poort onderaan een bericht doorgaf, bereikte dat door een echo-effect de bovenste vertrekken, enkele honderden meters verder. Wij wandelen en klimmen er doorheen. Als wij helemaal boven zijn ontdekken wij zwaluwnesten: zwaluwen uit Europa komen hier blijkbaar overwinteren. Madeleine en ik vallen ook op als westerlingen: herhaaldelijk vragen Indiërs ons of wij op de foto willen poseren met hun familie.

Daarna houden we halt bij Qutb Shahi Heritage Park: de sultans uit de tijd van het Golcondafort lieten hier tijdens hun leven reeds een graf bouwen. Het zijn telkens koepelgebouwen, versierd volgens de kunst van hun tijd. Op dit ogenblik zijn zij in restauratie. Enkele zijn van buiten weer mooi wit. Als dit park volledig gerestaureerd is wordt het een toeristische parel voor Hyderabad. Nu betalen wij nog maar anderhalve euro als inkom voor drie personen, voor parking van de riksja en voor de toelating om foto’s te maken. En andere westerlingen zien wij hier niet.
Tegen de avond gaan we naar de Charminar: een gebouw met vier torens, zo’n zestig meter hoog. Gebouwd in 1591 door koning Mohammed Quli Qutb Shah, de man van de gelijknamige dynastie. Het is het hart van het oude Hyderabad. Bovenaan bevindt zich de oudste moskee van de stad. Maar onderaan ligt ook een hindoe-heilligdom, want een van de vrouwen van de sultan was hindoe. In die periode hield de verwoesting op van hindoetempels en andere oude heiligdommen en werd gestreefd naar universele verdraagzaamheid. Even verder ligt een andere grote moskee. Daar worden we geconfronteerd met de kwetsbaarheid van die verdraagzaamheid: hier gebeurde in 2007 een aanslag; tijdens het vrijdaggebed ontplofte een bom tussen de biddende mannen, met een tiental doden tot gevolg. Sindsdien is er controle bij de ingang en ook mijn fototas wordt gecontroleerd. Dit deel van de stad wordt vooral door moslims bewoond. Je merkt het aan de vele vrouwen in het zwart.

 

De wachter geeft een signaal ...

 

... en de echo brengt het tot boven.

 

Uit de harem van de sultan.

 

De stadsmuur, tot aan de torens bovenaan.

 

Europese zwaluwen in India?

 

Bij de vertrekken van de sultan.

 

Het verblijf van de sultan.

 

Twee grafmonumenten, eentje ten dele gerestaureerd.

 

Charminartorens met moskee.

 

Kleurrijke winkels en kraampjes in de oude stad.